Bezuinigingen, taakstellingen en ombuigingen

Incidentele onttrekking concernreserve
De provinciaal toezichthouder staat toe dat een onttrekking aan de algemene reserve wordt gedaan, die mag worden aangemerkt als structurele baat (mits aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan). Deze mogelijkheid kan zo bijdragen aan een structureel sluitend begrotingssaldo. Bij de kadernota 2025 was het uitgangspunt om van deze mogelijkheid gebruik te maken, om het structureel nadelig effect van de meicirculaire in 2025 op te vangen. Bij besluitvorming over de kadernota is middels motie 332 opgeroepen tot het meerjarig sluitend krijgen van de begroting. Met de ombuigingen die hieronder verder staan uitgewerkt is dat grotendeels bereikt. Een eenmalige onttrekking om het structureel saldo in dat jaar sluitend te krijgen, is daarmee niet meer nodig in 2025, maar wel éénmalig in 2026. De onttrekking van € 124.000 ligt ruim binnen het maximaal toegestane bedrag. Daarmee blijft de mogelijkheid bestaan om het herverdeeleffect of andere nadelige effecten in de toekomst, bij gelijkblijvende regelgeving, alsnog op te vangen middels inzet van de reserve.

Ombuigingen na kadernota
Na vaststelling van de kadernota 2025 is gewerkt aan ombuigingen om het meerjarig structureel begrotingssaldo sluitend te krijgen. De ombuigingen zijn samengevoegd per thema, en worden hieronder toegelicht.

Sociaal domein
Vanaf 2025

• Adviesraad Sociaal Domein (€ 10.000)

Het budget voor de bijdrage aan de Adviesraad Sociaal Domein wordt met de helft verminderd.

• Leerlingenvervoer (€ 12.000)

Nadere analyse laat zien dat het budget voor leerlingenvervoer nog enige ruimte bevat. Dit wordt nu ingeleverd.

• Vroeg- en voorschoolse educatie (€ 3.000 oplopend tot € 10.000)

Naast de middelen via de Spuk gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid (GOAB), heeft de gemeente ook een apart budget voor vroeg- en voorschoolse educatie. Met een ingroeipad wordt hier € 10.000 op ingeleverd, een kleine 15 procent.

• Cofinanciering Spuk Breed (€ 47.000)

In plaats van de benodigde cofinanciering voor de Spuk Breed te dekken uit eigen middelen,
worden bestaande budgetten in gezet.

Vanaf 2026

• Sociaal raadsvrouw en armoederegisseur (€ 99.000)

De uitbreiding van de uren van de sociaal raadsvrouw en armoederegisseur wordt teruggedraaid.

• Sociale re-integratie (€ 10.000)

Het budget voor sociale re-integratie wordt naar beneden bijgesteld op basis van de behoefte van de doelgroep.

• Preventieve schulphulpverlening (€ 37.000)

De tijdelijke impuls aan het budget voor preventieve schuldhulpverlening wordt vanaf 2026 niet doorgetrokken, waarmee het budget op het oorspronkelijke niveau wordt gebracht.

• Subsidies (€ 200.000)

De uitgaven binnen het overige preventieve veld worden vanaf 2026 met € 200.000 verlaagd, zo'n 8% van het budget. Dit betreft preventie op gebied van zowel jeugd, ouderen als de GGZ.

• Antidiscriminatiebeleid (€ 3.000 oplopend tot € 9.000)

Het budget voor de subsidie aan Stichting iDb wordt naar beneden bijgesteld, met een ingroeipad van drie jaar.

Economie

• Stimuleringsfonds nieuw ondernemerschap (€ 30.000)
• Economische subsidieregeling (€ 30.000)

Bovenstaande onderdelen waren onderdeel van de beleidsintensivering economie zoals voorgesteld bij de kadernota 2025. Een deel van de intensivering wordt nu teruggedraaid.

• Bijdrage St. VoorWaar (€ 35.000)

De overeenkomst met marketingstichting St. Voorwaar is beëindigd.

• Toeristenbelasting (€ 60.000)

De toeristenbelasting wordt verhoogd tot een bedrag van € 3,50 per persoon per nacht, waarmee het meer op een gelijk niveau komt met de Leidse regio. Daarnaast wordt ingezet op een breder belastinggebied, door ook bij B&B's de toeristenbelasting te gaan heffen.

• Reclamebelasting (neutraal)

De reclamebelasting wordt met 3,2 procent verhoogd, de baten komen ten gunste van de lokale ondernemersvereniging, waarmee deze ombuiging neutraal is.

Gemeenschappelijke regelingen

• Algemene taakstelling (€ 150.000)

Voor de begrote bijdragen aan alle gemeenschappelijke regelingen gezamenlijk wordt vanaf 2026 uitgegaan van een besparing van 3 procent ten opzichte van 2025. De bestuurlijke werkgroep financiële kaderstelling gemeenschappelijke regelingen (FKGR) Hollands Midden onderzoekt momenteel de mogelijkheid van een algemene taakstelling. Naar verwachting wordt het college in oktober van de uitkomsten op de hoogte gesteld.

Openbare ruimte

• Verlichting vervangen door LED-verlichting (€ 25.000)

Met het versneld vervangen van openbare verlichting door LED-verlichting wordt bespaard op de energielasten.

• Wijziging structuur plantvakken (€ 62.000 oplopend tot € 248.000)

In 2025 wordt gestart met het voorzien van groenvakken die aan het einde van hun levensduur zijn met meer onderhoudsarme beplanting. Omdat dit wordt meegenomen met het reguliere onderhoud is er sprake van een ingroeipad van de besparing.

Vastgoed
Het college stelt voor om twee gemeentelijke panden af te stoten. Het gaat om de Richard Wagnerlaan 22 en Anthoni van Leeuwenhoekkade 37. In 2025 geeft dit eenmalig voordeel op het onderhoud, per saldo is de besparing vanaf 2026 € 1.000 omdat naast de lasten, ook de baten komen te vervallen. Over de incidentele verkoopopbrengst kan momenteel nog niets gezegd worden. Wanneer dit bekend is wordt de raad hierover geïnformeerd en wordt het financieel verwerkt binnen de reguliere P&C-cyclus.

Financieel

• Kostendekkendheid leges (€ 50.000 oplopend tot € 150.000)

Voor de leges secretarie, huisvesting, apv en huwelijks- en omgevingsvergunningen wordt met een ingroeipad toegewerkt naar volledige kostendekkendheid.

• Algemene uitkering (€ 197.000)

De herverdeling van het gemeentefonds is voor de gemeente Voorschoten nadelig. De eerste korting over 2023 t/m 2025 is doorgevoerd. De resterende korting vanaf 2026 oplopend tot € 2,6 miljoen is opgeschort. Het is nog niet bekend of en hoe de resterende korting wordt doorgevoerd. Naar verwachting komt hier in de meicirculaire 2025 meer duidelijkheid over. Als ombuigingsmaatregel wordt uitgegaan van een iets vertraagd ingroeipad van het herverdeeleffect. Dit zorgt voor een voordeel van € 197.000.

Bedrijfsvoering

• Opleidingsbudget (€ 50.000)

Bij de kadernota 2025 is het opleidingsbudget voor medewerkers met € 100.000 verhoogd. Terugbrengen met 50% betekent een structurele besparing van € 50.000.

• Woningbouwprojecten (€ 50.000 in 2025 en € 150.000 vanaf 2026)

Bij de kadernota 2025 is € 250.000 voor intensivering van woningbouwprojecten toegekend. Deze wordt conform motie 333 teruggebracht in 2025 naar € 200.000, en vanaf 2026 tot € 100.000. Een voordeel van € 50.000 oplopend tot € 150.000.

• ICT (€ 162.000)

De kosten van Informatie & Automatisering worden per 2026 teruggebracht met 5 procent, vooral vanwege efficiencyvoordelen door minder benodigde licenties en hard/software voor externe inhuur.

Incidenteel

• Mobiliteitsbeleid (€ 30.000)

Bij de kadernota 2025 is in 2025 een incidenteel budget opgenomen voor mobiliteitsbeleid. Het terugdraaien hiervan geeft een voordeel van € 30.000. Dit betrof een incidenteel budget, en heeft daarom geen invloed op het structureel begrotingssaldo.

Hervormingsagenda Jeugd en de septembercirculaire 2024
Naast bovenstaande ombuigingen wordt er in de begroting nog uitgegaan van een besparing van € 400.000 op jeugdhulp vanaf 2026, gebaseerd op de landelijke besparing van € 500 miljoen waarvoor de verantwoordelijkheid bij het rijk ligt. Bij verschijnen van de septembercirculaire is gebleken dat het rijk terug komt op deze besparing. Dit betekent dat de taakstelling op de jeugdlasten komt te vervallen (nadeel), en dat het rijk hier een toevoeging aan het gemeentefonds tegenover zet (voordeel). Per saldo is het effect op het begrotingssaldo daarom 0. Dit is in deze begroting nog niet financieel verwerkt, omdat de septembercirculaire daarvoor te laat verscheen. Dit maakt onderdeel uit van de Nota van Wijzigingen, die tegelijk met de begroting wordt behandeld.